Goalball, un gran deporte aún por descubrir (III)

Cuando pensamos en deporte paralímpico, tendemos a pensar en deportes ya existentes que han sido adaptados para que personas con determinadas discapacidades físicas y/o intelectuales también puedan practicarlos. Sin embargo, no siempre es así.

Quizás uno de los deportes no adaptados más conocido sea el Goalball. A pesar de que muchas personas lo comparan con el balonmano, lo cierto es que poco o nada tienen que ver. Uno de los deportistas de Goalball Navarra, antiguo jugador de balonmano, es plenamente consciente de ello.

Se trata de un deporte de equipo creado específicamente para personas ciegas o con baja visión. Por eso, a diferencia de otros, no es un deporte adaptado. Es el único deporte paralímpico con esta característica, aunque nosotros tendemos también a emplear esa expresión.

La historia del Goalball se remonta a 1946, tras las II Guerra Mundial. Fue entonces cuando el alemán Hans Lorenzen y el austriaco Seep Reindl lo inventaron como programa de rehabilitación para los veteranos que habían quedado ciegos o habían perdido gran parte de la visión.

Su finalidad era que estas personas pudiesen desarrollar la capacidad de concentración al mismo tiempo que se mantenían activas físicamente, por ello se ha venido empleando después para otras terapias distintas, por ejemplo con niños hiperactivos.

Aunque el origen del Golbol fue terapéutico, no tardó en convertirse en un deporte competitivo, y para las décadas de 1950 y 1960, ya era habitual la organización de torneos.

Cuando los Juegos Paralímpicos llegaron a Alemania en 1972, fue uno de los eventos de exhibición. Tuvo tal éxito que en la siguiente edición, Toronto 1976, ya formó parte del programa paralímpico oficial, aunque hubo que esperar hasta 1984 para que las mujeres también compitiesen.

El primer Campeonato Mundial de Goalball se celebró en Austria en 1978, y desde entonces, se disputa cada 4 años, a medio camino entre ediciones de Juegos Paralímpicos.

Kirol paralinpikoan pentsatzen dugunean, lehendik dauden kiroletan pentsatzeko joera dugu, desgaitasun fisiko eta/edo intelektual jakin batzuk dituzten pertsonek ere kirol horiek egin ahal izan ditzaten. Hala ere, ez da beti horrela izaten.

Beharbada, egokitu gabeko kirol ezagunenetako bat Goalball da. Jende askok eskubaloiarekin alderatzen badu ere, egia esan, zerikusi gutxi dute edo ez dute zerikusirik. Goalball Navarrako kirolarietako bat, eskubaloiko jokalari ohia, erabat jabetzen da horretaz.

Itsuak diren edo ikusmen txikia duten pertsonentzat berariaz sortutako talde-kirola da. Horregatik, beste batzuk ez bezala, ez da kirol egokitua. Ezaugarri hori duen kirol paralinpiko bakarra da, nahiz eta guk ere esamolde hori erabiltzeko joera dugun.

Goalballeko historia 1946an hasi zen, II. Mundu Gerraren ondoren. Orduan, Hans Lorenzen alemaniarrak eta Seep Reindl austriarrak errehabilitazio programa gisa asmatu zuten itsu geratu ziren edo ikusmenaren zati handi bat galdu zuten beteranoentzat.

Helburua zen pertsona horiek kontzentrazio-gaitasuna garatu ahal izatea eta, aldi berean, fisikoki aktibo egotea. Horregatik, beste terapia batzuetarako erabili izan da gero, adibidez, haur hiperaktiboetarako.

Golbolaren jatorria terapeutikoa izan bazen ere, laster bihurtu zen kirol lehiakorra, eta 1950eko eta 1960ko hamarkadetarako ohikoa zen txapelketak antolatzea.

1972an Joko Paralinpikoak Alemaniara iritsi zirenean, erakustaldiko ekitaldietako bat izan zen. Hain arrakasta handia izan zuen, hurrengo edizioan, Toronto 1976, programa paralinpiko ofizialaren parte izan baitzen, nahiz eta 1984ra arte itxaron behar izan zen emakumeak ere lehiatu zitezen.

Lehen Munduko Goalball Txapelketa Austrian egin zen 1978an, eta ordutik, 4 urtean behin jokatzen da, Joko Paralinpikoen edizioen erdibidean.